Middelstum, een mooi opgeknapt Gronings dorp met nog aardig wat voorzieningen. RUG studente Population Studies Nathalia Drent deed er samen met Sander van Lanen een onderzoek naar verhuismotieven in krimpgebieden. De helft van de geënquêteerden blijkt verhuisplannen te maken naar een wat grotere kern of stad, vooral uit vrees voor de toekomstige afname van voorzieningen en de berichten over krimp. In haar onderzoek roept Nathalia de vraag op of alleen al de berichten over krimp de verhuisbewegingen versterken.
De meeste geënquêteerden zeiden niet te ver te willen verhuizen, bijvoorbeeld naar de stad Groningen of naar grotere kernen in de buurt zoals Winsum, plekken waar ze nu soms ook boodschappen doen. Dat voelt veilig omdat het niet een te grote verandering behelst. Wat opviel was dat hoe langer men in Middelstum woont hoe moeilijker het is om te vertrekken. Dit is paradoxaal omdat deze mensen vaak ook ouder waren en zij het meest onzeker zijn over de voorzieningen waarvan zij ook het meeste belang hebben dat die blijven, bv een huisarts, supermarkt of een busverbinding. Als de ouderen nog kinderen in Middelstum hebben is de verhuisdrang overigens minder.
Waarom wil deze groep weg?
Ruim 57% noemde de afname van sociale en zorgvoorzieningen als belangrijk verhuismotief. De voorgenomen sluiting van verzorgingstehuis het Hippolytushoes is hier wellicht debet aan. De zorgcoöperatie Middelsoam was trouwens ten tijde van de enquête nog niet in bedrijf. Wellicht dat de oprichting hiervan een positief effect heeft op deze cijfers. Gezondheid is erg belangrijk voor de mensen.
Het dorp Middelstum is de laatste jaren flink opgeknapt. De straten zijn opnieuw ingericht, het park is opgeknapt, de supermarkt is vernieuwd, er is een nieuwe sporthal gekomen en alle scholen zijn vernieuwd. Wat meer kan je nog doen in zo’n dorp om de mensen te houden?
‘Dat is ook het rare’ geeft Nathalia aan, ‘de mensen ervaren helemaal geen krimp of achteruitgang van voorzieningen. Het is vooral dat ze door de berichtgeving in de media over krimp onzeker worden. Het zijn vooral de mensen die nu nog mobiel zijn maar over 10 jaar met pensioen gaan die hierdoor gaan twijfelen. ‘Wat als straks de huisarts weg is?’. Zij twijfelen omdat ze nu nog wat kunnen doen en straks misschien niet meer. Ze vervolgt: ‘Je zou veel meer de positieve kanten van een dorp moeten laten zien en niet steeds focussen op het negatieve. De gemeente zou hier best een rol in kunnen spelen. Negatieve voorspellingen lijken daadwerkelijk invloed te hebben op de mensen die er wonen.’
De dorpsaanblik in Middelstum verraste ook de aardrijkskundedocent en nu Masterstudent Population Studies aan de Rijksuniversiteit Groningen. Bij een krimpdorp verwachtte ze een verwaarloosde kern en leegstand, maar niets bleek minder waar. Middelstum bleek een mooi en verzorgd dorp. Zo had ook de onderzoekster zelf zich door de media laten beïnvloeden.
Dit interview is gehouden naar aanleiding van haar artikel samen met docent en onderzoeker Sander van Lanen in Geografie januari 2020. KKNN wil ook bachelor en masterstudenten van de diverse opleidingen in Noord-Nederland ruimte geven om hun onderzoek rond demografische veranderingen naar buiten te brengen.